Spelend leren op en om school

Dagelijks buiten spelen en leren op het schoolplein is steeds belangrijker geworden. Kinderen doen veel schoolwerk zittend en de ontwikkeling van digitaal spelen zorgt dat kinderen nog minder bewegen op een dag. Door een aantrekkelijk schoolplein met volop speel- en beweegmogelijkheden, meer groen en zelfs mogelijkheden voor buitenlessen, worden kinderen uitgedaagd om te spelen en bewegen. Dit is goed voor de gezondheid, voor de leerprestaties en het is vooral ook heel erg leuk!

GEZONDE SCHOOLPLEINEN

Een Gezond Schoolplein geeft jongeren uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs de ruimte om te bewegen en te spelen in een uitdagende, groene en rookvrije omgeving. Dat is belangrijk voor een gezonde ontwikkeling. Een Gezond Schoolplein prikkelt de fantasie, stimuleert beweging en leert over het belang van de natuur. Tijdens én na schooltijd. Dit heeft een positief effect op het concentratievermogen en de leerprestaties.
Een Gezond Schoolplein is het resultaat van een samenwerking tussen school, jongeren/leerlingen en de buurt.
(Bron: folder GS)

Een Gezond Schoolplein is een schoolplein:

• Dat gebruikt wordt voor verschillende activiteiten: sporten, bewegen, ontmoeten, leren en werken.
• Waar leerlingen in contact komen met groen en natuur.
• Dat geschikt is en gebruikt wordt als buitenlokaal.
• Dat openbaar toegankelijk is en gebruikt wordt door de buurt.
• Dat rookvrij is (ga naar www.longfonds.nl/schoolterrein voor meer informatie).

Een toelichting op de thema’s die het schoolplein tot een Gezond Schoolplein maken is opgenomen in het document: Wat is een Gezond Schoolplein? Met daarin ook een toelichting op de samenwerking die de basis is voor het samen inrichten en onderhouden van het Gezonde Schoolplein.

Spelen en leren op SCHOOLPLEINEN

Een schoolplein kan veel meer zijn dan een pauzeplaats of een overblijfplek. De leefomgeving van jonge kinderen is ook hun leeromgeving. Hoe rijker deze omgeving is, des te meer ontwikkelingsmogelijkheden het kind heeft. Buitenspelen heeft andere kenmerken dan spel binnen en vormt daardoor een onmisbaar onderdeel van het ontwikkelingsaanbod.

Kinderen kunnen buiten inspelen op onverwachte situaties en ervaringen opdoen met nieuwe materialen waarbij minder grenzen worden gesteld dan binnen zou gebeuren. De ruimere mogelijkheden zien we op verschillende gebieden:

• ruimte en materialen;
• geluidsvolume en snelheid;
• onafhankelijkheid van leerkracht;
• contact met andere kinderen;
• veranderende speelsituaties;
• andere uitdagingen dan binnen-spel.

Op het schoolplein draait het even niet meer om de virtuele wereld, maar vooral toch om de echte. Over het algemeen is buiten de keuze van materialen vrijer en wisselen kinderen buiten makkelijker van activiteit.

Los spelmateriaal

Los spelmateriaal zoals springtouwen en ballen vergroot de fysieke activiteit. Ook geeft los spelmateriaal kinderen de kans om alleen of in tweetallen te spelen. Om te voorkomen dat spelmateriaal snel kwijt raakt of kapot gaat, kan gebruik worden gemaakt van een uitleensysteem of een buitenspeelkist per groep. Zorg voor reservemateriaal en reserveer budget voor vervanging van kapotte/ kwijtgeraakt spelmaterialen.

Vrij spel en risicospel

Bij vrij spel kunnen kinderen hun eigen gang gaan zonder spelregels of richtlijnen. Vrij spel draagt bij aan de fysieke activiteit, de sociale betrokkenheid en het welzijn van kinderen. Daarnaast biedt vrij spel de kansen voor risicovol spel. Risicovol spelen houdt in dat kinderen aan de slag  gaan met spannende, uitdagende en avontuurlijke activiteiten. Bij deze activiteiten bestaat een risico op een (kleine) verwonding. Het testen en verleggen van grenzen en het overwinnen van angsten staat hierbij centraal. (Bron: Kenniscentrum Sport en bewegen).

Spelbegeleiding

De aanmoediging van een volwassene zorgt ervoor dat kinderen met meer plezier bewegen en langer in beweging blijven. Daarnaast zorgt een proactieve rol van leerkrachten op het schoolplein ervoor dat er geen incidenten uitgepraat hoeven te worden na het buitenspelen en kinderen weer energiek de klas inkomen. Een proactieve rol van de leerkracht wil zeggen dat deze enthousiasmeert, begeleidt en soms ook deelneemt aan het spel.

Zie ook Projecten Speeltuinwerk Limburg; Scholenkoepel Kindante Westelijke Mijnstreek en Basisschool De Startbaan in Velden, gemeente Venlo.

SCHOOLPLEIN 14

“Buitenspelen zou een vak op school moeten zijn”, zei Johan Cruijff eens. Hierop bedacht de Cruyff Foundation een relatief simpele oplossing. Door de realisatie van een Schoolplein14 op basisscholen uit zowel het reguliere als speciale onderwijs stimuleert de Cruyff Foundation kinderen om samen te sporten en te spelen tijdens en na schooltijd.

Met Schoolplein14 worden schoolpleinen weer aantrekkelijk gemaakt, door in samenwerking met de school en haar leerlingen lijnen en kleurvlakken (coatings) op de grond en muur aan te brengen. Enkele voorbeelden zijn een atletiekbaan, een speelcirkel of een goal op de muur. Op deze manier worden op natuurlijke wijze spelactiviteiten van kinderen gestimuleerd.

Naast de realisatie van het schoolplein, zorgt Schoolplein14 er ook voor dat je zoveel mogelijk uit het plein kunt halen met onder andere een voorbereidend lespakket, een sportpakket, spellenbox en 14-regelbord. Lees er alles over onder het kopje Schoolplein14 traject.